Piekeren doen we allemaal wel eens, maar soms, of bij sommigen, kan het danig uit de hand lopen. Het kan je leven gaan beheersen en je uiteindelijk behoorlijk somber maken. Ik ben eigenlijk nooit een piekeraar geweest, ik ben een geboren optimist. De laatste twee jaar (overgang?) word ik echter steeds vaker overmand door negatieve gedachten en dat zit me behoorlijk dwars. Ik wil geen piekeraar en zeurpiet zijn. Dat bén ik niet. Ik wil er vanaf en doe er zoveel mogelijk aan: hulp van buitenaf, zelfhulpboeken, webartikelen, enz.
Van het internet heb ik een paar aardige tips verzameld: je kunt negatieve gedachten echt een halt toeroepen, of in ieder geval temperen, voor ze uit de hand lopen.
1. Niet overdrijven
Overdrijving is je vijand. Ik las ergens dat je eens goed door je lijstje van zorgen zou moeten gaan: kijk naar extreme uitspraken en voeg daar wat nuance en realiteit aan toe. Als je bijvoorbeeld begint met na te denken over ‘niemand houdt van me’, dan eindig je misschien met iets als ‘mijn baas vindt mijn laatste verslag niet goed.’
Jenny Terasaki
2. Gebruik metaforen
Volgens experts werkt het: stel je eens voor dat je zorgen in een trein zitten die wegrijdt van een station. Treinen komen en gaan, maar jij hoeft niet mee te gaan. Terwijl je zorgen wegrijden van het station, kun jij focussen op het nu, in plaats je zorgen te maken voor de toekomst (die kun je niet voorspellen).
3. Plan ‘piekertijd’ in
Onhandelbare gedachten kun je beheersbaar maken door bijvoorbeeld per dag 20 ‘piekerminuten’ in te plannen. En als je merkt dat zorgwekkende gedachten op andere momenten binnensluipen, kijk dan uit dat je niet in een negatieve spiraal wordt getrokken; schrijf ze op, ‘parkeer’ ze, en kom erop terug op het moment dat je had ingepland.
4. Herhaal, maar laat het niet escaleren
Als je met de lift steeds maar weer op en neer gaat dan gaat het al gauw vervelen. Zo kun je ook omgaan met gedachten die je dwarszitten. Herhaal je angst of zorg keer op keer, als een soort omgekeerde mantra: “Ik word vast ontslagen, ik word vast ontslagen, ik word vast ontslagen…” De monotonie zorgt ervoor dat je het al snel zat wordt en op zoek gaat naar andere, prettiger, gedachten.
5. Ga de discussie aan
Jij bént niet je negatieve (of positieve) gedachten (of overtuigingen). Ga met ze in discussie. Speel de advocaat van de duivel. Klop het wel wat ik denk? Meestal niet. Natuurlijk is er altijd iemand die van je houdt zoals je bent (‘niemand houdt van me’) en je weet niet 100% zeker dat je baas je zal ontslaan, tenzij hij het letterlijk heeft gezegd. Het heeft dus weinig zin om je daar nu al zorgen over te maken.
(Dit komt van The Work van de Amerikaanse Byron Katie; op haar website vind je allerlei downloads, ook in het Nederlands, waarmee je aan het werk kunt.)
Squiggles 