Jeugdliefde

Frans leren
Aan mijn schoolrapporten is te zien dat ik toen al beter was in taal dan in de exacte vakken. Vooral Engels en Frans gingen goed, en hoewel de leraren niet altijd even inspirerend waren, vond ik het de leukste vakken. Voor een schoolmeisje als ik waren de chansons van Barbara en Brel nog iets te hoog gegrepen, maar op een dag kwam er een zanger voorbij die het leven een beetje makkelijker en veel leuker maakte: Gérard Lenorman. Ik ploos zijn teksten uit en woorden die ik in de boeken niet kon vinden (‘internet’ was al helemaal nog niet bekend) nam ik mee naar school, ervan overtuigd dat meneer De Groot er wel raad mee wist. Meneer De Groot was geen monsieur Le Grand en wist dan ook niet overal een antwoord op. Zo associeerde hij het prachtige woord ‘funambule’ – de titel van een van Gérards liedjes – met een begrafenis (funerailles), terwijl ik later ontdekte dat het om een koorddanser ging. Ik bleef me dus storten op de teksten van Gérard en ging steeds meer van zijn liedjes houden, en van hem.

Verliefd op de liefde
In die tijd was ik vaak verliefd en kon een warme glimlach van elke bruinogige knul met donkere krullen mij danig in vervoering brengen. En Gérard had zo’n glimlach, hij had de bruine ogen, én de donkere krullen. Bovendien had hij een fijne stem vol emotie en kon hij het leven prachtig onder woorden brengen. En in het Frans. Ik was dus verkocht.

Ik zocht in de Popfoto, Muziek Express en zelfs de Belgische Joepie naar alles wat er over hem werd gepubliceerd, en na zijn eerste hit in Nederland, La ballade des gens heureux, werd dat alleen maar meer. Toen mijn plakboeken steeds voller werden, ging ik eens kijken of ik lid kon worden van een fanclub. Tot mijn verbazing bleek die er niet te zijn. Ik was ook toen al snel enthousiast te krijgen voor allerlei nieuwe projecten en dacht: “Ik richt hem zelf op.” Maar waar begin je?

Een telefoontje naar platenmaatschappij CBS bracht me in contact met een aantal verwarde gesprekspartners. Tja, kon dat zo maar? Was er niet al een fanclub in Frankrijk? Ze bleven met vragen achter, maar zouden me terugbellen. CBS ontdekte dat er ook in Gérards eigen land geen fanclub was, omdat hij dat zelf niet wilde. Ik zag mijn wens in rook opgaan, maar ik kreeg het telefoonnummer van zijn kantoor in Parijs en mocht zelf gaan lobbyen voor een Nederlandse club. In mijn allerbeste maar allerzenuwachtigste Frans vroeg ik permissie bij de secretaresse, die me beloofde dat ze het Gérard persoonlijk zou vragen. Niet lang daarna had ik toestemming. Het avontuur kon beginnen!

Gehaast idool
Het werd mijn eerste journalistieke ervaring. Ik moest leden werven, een blaadje maken, informatie verzamelen, en eventueel vertalen uit het Frans (ja, toen al!). Ik meldde me aan bij dezelfde blaadjes waarin ik altijd naar nieuwtjes zocht en kreeg een kleine advertentie in o.a. Popfoto en Joepie, maar ook in bladen als Story en Libelle. En de reacties volgden snel. In korte tijd had ik een groepje van zo’n vijftien leden (waaronder slechts één man) en organiseerde ik bij mij thuis de eerste fanclubdag. Wat fijn om zo veel lotgenoten te ontmoeten. En wat fijn dat mijn moeder (zoals vaak) de perfecte gastvrouw was!

Het was een heerlijke tijd. We kwamen af en toe bij elkaar. Ik kreeg de concertagenda van zijn secretaresse toegestuurd en de harde kern van de club ging zo veel mogelijk naar zijn concerten, waar we natuurlijk altijd hoopten op een momentje backstage en een ontmoeting met ons idool. Dat gebeurde ook, maar Gérard had altijd haast en het bleef vaak bij een handtekening en ‘une bise’; voor een echt gesprek met de clubleiding had hij nooit tijd. Een keer, in 1980, na zijn optreden in een show van Richard Clayderman (van Ballade pour Adéline, wie kent het nog?) die in Amsterdam werd opgenomen, nam hij even de tijd om wat met ons te babbelen en op de foto te gaan. Wat een ervaring!

1980 aug Cora en Gerard2

Volwassen worden
Ja, hij was mijn jeugdidool en ik was af en toe misschien een beetje hysterisch, maar ik leerde hem, door alles wat ik over hem te weten kwam, ook echt beter kennen. De liefde van een tienermeisje voor haar idool leek langzaam een soort (eenzijdige, dat wel) vriendschap op afstand te worden. Tot ik een andere Fransman ontmoette.

Mijn tweede (!) grote liefde stond achter de bar van een Parijs hotel waar ik een weekje verbleef. Met hem trouwde ik, en we hadden besloten dat ik naar de stad van de liefde zou komen om met hem een echt Frans leven te gaan delen. Dat veranderde natuurlijk ook mijn ‘relatie’ met Gérard en met de fanclub. Intussen had ik iemand gevonden die de club samen met mij runde en zij wilde het boeltje wel overnemen als ik naar Frankrijk vertrok. We spraken af dat ik de ‘correspondent in Frankrijk’ zou worden, daar op zoek zou gaan naar roddels en nieuwtjes en die eventueel ook, zo goed en zo kwaad als dat toen ging, zou vertalen. Echter, na enige tijd kreeg ik van haar het ‘vriendelijke’ verzoek om mijn contributie te betalen en heb ik, boos en verontwaardigd, het contact met de fanclub verbroken.

Ik ging nog een paar keer op 9 februari naar Gérards kantoor in de Rue de Bassano om een verjaardagsbloemetje te brengen en even met secretaresse Élisabeth te kletsen, maar ik leefde verder mijn soms drukke, dan weer rustige Franse leven. Gérard was er nog wel, regelmatig te zien op de Franse televisie bij shows van Patrick Sébastien of Michel Drucker, maar hij speelde in mijn leven geen hoofdrol meer. Hij ebde nog verder weg toen ik na mijn scheiding terugkeerde naar Nederland en ik van de verdeelde boedel niet veel meer overhield dan de lp’s met zijn liedjes. En toen de pick-up verdween, kwamen die ergens op zolder terecht, samen met de herinneringen.

Op de radio
Vorige week maandag, midden in een redactievergadering van het krantje waarvoor ik nu af en toe artikelen schrijf, werd ik gebeld door omroep Max. Gérard Lenorman kwam naar Nederland om zijn eenmalige concert van 17 november te promoten. Hij zou optreden in de Tineke (de Nooij) Show en ‘of ik daarbij wilde zijn’. Dat was even schrikken… Ik had het druk met mijn vertaalwerk en zat erg dicht bij een deadline, maar dat moest wijken. Desnoods ‘s nachts doorwerken. Ik ging! Of ik hem ook echt te spreken zou krijgen wist ik niet. Er werd me niet veel verteld.

Kort voor ik de volgende dag op het punt stond de trein te nemen, belde de redactie van Max om te zeggen dat de plannen waren gewijzigd. Opnieuw schrikken… Was ik dolblij gemaakt met een dode mus? Hij zou niet langer optreden bij de Tineke Show. Het nieuwe plan: later die middag zou hij voor een ander radioprogramma worden geïnterviewd en voorafgaand konden ze misschien wel een ontmoeting regelen. De spanning steeg, de hartkloppingen stegen mee.

Onderweg naar Hilversum werd ik in de trein opnieuw gebeld door omroep Max. Een redactrice van de Tineke Show vroeg me of de presentatrice mij wat vragen mocht stellen over wat ik met Gérard Lenorman had. “Blijf je even aan de lijn? Ik verbind je door met Tineke.” Een paar seconden later hoorde ik Tineke een plaat van Rob de Nijs afkondigen… Verrek! Ik was gewoon live in de uitzending… Ik vertelde op de radio mijn verhaal over hoe ik met Gérard Frans leerde, over de fanclub en over de komende ontmoeting; zonder hapering.

Hereniging
Na een gastvrije ontvangst met een kop koffie en een lunch startten we, twee even nerveuze redactrices en ik, de zoektocht naar Gérard. We vonden hem in een kleedkamer met feloranje muren en ‘kunstwerken’ met afbeeldingen van geluidsapparatuur. Vanaf de gang hoorde ik hem praten en gek genoeg werd ik niet nog zenuwachtiger, maar maakte zijn vertrouwde hese stem mij iets rustiger. Ik had de avond ervoor natuurlijk wakker gelegen en een gesprek steeds opnieuw door mijn hoofd laten gaan, wetend dat dat zinloos was. Maar wat als ik nu ineens niet meer weet hoe ik Frans moet spreken? Wat als ik een black-out krijg? Ik liep de ruimte in. We keken elkaar aan.
Weet je nog wie ik ben?” vroeg ik in correct Frans, precies zoals ik het geoefend had.
Mijn gezicht kwam hem bekend voor. “Ik heb een goed geheugen voor gezichten.”
We zoenden elkaar op de wangen en ik omhelsde hem stevig. Later vroeg ik me af of dit niet te vrijpostig was geweest, maar pech, dit was wat ik voelde. De hernieuwde ontmoeting met een dierbare vriend…
Toen ik vertelde over de fanclub, herinnerde hij zich hoe we met de hele club om hem heen stonden.
Mijn moeder was er ook bij,” zei ik, ook om dit later aan haar te kunnen vertellen; zo was ze er ook nu weer een beetje bij.
Hij wist het nog. Er is nu geen fanclub meer, Gérard vindt het niet meer van deze tijd. Via Facebook en andere sociale media blijven fans voldoende op de hoogte.
Even haalden we herinneringen op aan die tijd, en het overige half uur spraken we over gezond blijven, over honden en andere banale dingen waar oude vrienden samen over praten.

IMG_8785_Fotor-crop

NOUVEAU! Nieuwe woorden

Trots op de taal

De Fransen zijn altijd trots geweest op hun taal. Ze gebruiken liever ordinateur dan computer, liever courriel, courrier électronique of mél dan e-mail, liever logiciel dan software. Maar hoewel ze over het algemeen nogal behoudend zijn, zijn ze toch ook niet bang voor nieuwe woorden.
Ook in Frankrijk wordt jaarlijks een wedstrijd gehouden voor nieuwe woorden die woordenboekwaardig zijn. Dit gebeurt in maart tijdens de Week van de Franse taal.

140331 memeriser

Se mémériser

De winnaars 2014

Dit jaar zijn in de categorieën ‘senior’, ‘junior’ en ‘juryprijs’ de gekozen woorden: escargoter (komt van escargot: slak, en betekent zoiets als langzaamaan doen, de tijd nemen), se mémériser (je ouwelijk of truttig kleden; mémé betekent ‘omaatje’) en tôtif (vroeg, of aan de vroege kant; als tegenhanger van tardif: laat, verlaat, aan de late kant).

La la la

Ook hoog scoorden cordiamicalement (als beleefdheidsformule onderaan een brief wanneer je ‘cordiaal’ te formeel vindt, maar je ook niet direct ‘amicaal’ voelt; bussoter (op de bus wachten) en lalaliser (mijn persoonlijke favoriet), dat drie betekenissen kan hebben (‘la la la’ zingen als je de woorden niet kent; vaak ‘o la la’ zeggen (il m’énerve, il lalalise sans cesse – hij irriteert me met dat constante ge-olala); of iets bagatelliseren (il ne faut pas lalaliser ce problème – je moet het probleem niet ‘lalaliseren’).)

In Nederland

140331 sellotape-selfie-scotch-6__700

Plakbandselfie

Bij ons zijn er ook meerdere woorden van het jaar, maar dan via separate verkiezingen. Voor Van Dale was het woord dit jaar selfie; het Genootschap Onze Taal koos voor participatiesamenleving.
Op Facebook vind je dagelijks nieuwe woorden op Het woord van vandaag. Leden kunnen in deze (open) groep zelf opvallende, boeiende of lekker klinkende woorden plaatsen. Een greep uit de opmerkelijke woorden van de afgelopen tijd:

Psycholance (ambulance voor psychiatrische patiënten)

Neobistronomie (een nieuw type bistro als tegenhanger voor de haute cuisine)

Troeptrimmen (op een sportieve manier zwerfafval opruimen)

Wittebusjesverhalen (verhalen over kinderlokkers in witte busjes)

Plakbandselfie (met plakband je gezicht vervormen en daar een selfie van maken)

 

Op internet is http://www.woordvanvandaag.nl/ een Engelstalige site waar buitenlanders elke dag een nieuw Nederlands woord kunnen leren.